Vimana Venkateswara Swamy

 విమాన వేంకటేశ్వరస్వామి, తిరుమల

ఆనందనిలయం మీద, ఉత్తర దిశగా పైన ఉండే వేంకటేశ్వరస్వామి విగ్రహం, విమాన వేంకటేశ్వరస్వామి గా పిలుస్తారు .

వ్యాసరాయలు, శ్రీవారి అర్చకత్వాన్ని మధ్వ సాధువు, గురువు: విజయనగర చక్రవర్తిగా నరసింహరాయలు, పరిపాలన కాలములో   "వ్యాసరాయలు" పన్నెండేళ్ళ పాటు అర్చకుడి గా, నిర్వహించాడు.  వ్యాసరాయలు ఆనందనిలయం విమానంపై ఉన్న వేంకటేశ్వరుడి విగ్రహానికి ప్రాణప్రతిష్ఠచేసి , దాన్నే విమాన వేంకటేశ్వరుడిగా ప్రచారానికి తీసుకువచ్చాడు.

తొండమాన్ చక్రవర్తి : ఈ విమాన వేంకటేశ్వరస్వామివారిని తొండమాన్ చక్రవర్తి ఏర్పాటు చేశాడని "వేంకటాచలమాహాత్మ్యం" ద్వారా తెలుస్తోంది.

పూర్వ  విమాన ప్రదక్షిణం ఆచారము: పూర్వం భక్తులు విమాన ప్రదక్షిణ చేస్తూ ముందుగా "విమాన వేంకటేశ్వరస్వామి"వారిని దర్శించిన తర్వాతే ఆనంద నిలయంలోని మూలమూర్తిని దర్శించేవారట.పెరుగుతున్న భక్తుల రద్దీ దృష్ట్యా ముందు శ్రీ మూలమూర్తిని దర్శించుకున్న తర్వాతే విమాన వేంకటేశ్వరస్వామివారిని దర్శించడం జరుగుతూ ఉంది.

విశ్వాసం: ఈ విమాన వేంకటేశ్వరస్వామి వారి దర్శనం గర్భాలయంలో స్వయంభూమూర్తిగా వేంచేసి ఉన్న శ్రీవేంకటేశ్వరస్వామి మూలవిరాణ్మూర్తి దర్శనంతో సమానమని విశ్వాసం. దర్శనం కాకుండా వెళ్ళిపోవాల్సి వచ్చినవారు ,ఆ రోజుల్లో విమాన వేంకటేశ్వరుడిని దర్శించి తిరిగివెళ్ళేవారు. ఒకవేళ ఆనందనిలయంలోని మూలమూర్తి దర్శనం కాకపోయినా ఈ విమాన వేంకటేశ్వరుని దర్శిస్తే చాలట యాత్రా ఫలితం దక్కుతుందట.

విమాన ప్రదక్షిణం:  వేంకటేశ్వరస్వామిని దర్శించుకున్న భక్తులు ప్రదక్షిణంగా వెళ్తూ, విమాన వేంకటేశ్వరుడిని దర్శించుకోవడం ఆనవాయితీ.

 ఫలితము:  ఈ విమాన వేంకటేశ్వరస్వామివారిని దర్శించిన సర్వజీవుల పాపాలు తొలగుతాయి అంతేకాదు సర్వశుభాలు కలుగుతాయట.